بۇ ئىلان «گو فاندى مى» بېتىدىن ئىلىنغان

مەنبەسى: گون فاند مى

ئۇيغۇرچە نۇسخىسى ئۈچۈن تۆۋەنگە قاراڭ
English version below
Türkçe versiyonu aşağıda

Une équipe, un projet, une collecte de fonds

            L’équipe de l’Institut ouïghour d’Europe (IODE) organise cette collecte de fonds.

Qui sommes nous ?

Nous sommes une équipe aux origines multiples (ouïghoure et européennes) soudée par dix ans d’expérience associative à Paris et dans le reste de la France. Toutes et tous bénévoles, nous travaillons en dehors de cet engagement en tant que chercheur.euse.s en sciences sociales, informaticien.ne.s, enseignant.e.s, chef.fe.s d’entreprise et employé.e.s dans la restauration et les services. Notre force se trouve dans cette diversité de parcours et de compétences.

Qu’est ce que nous sollicitons ?

Nous avons besoin de votre soutien pour permettre l’ouverture prochaine de l’Institut Ouïghour d’Europe (IODE) à Paris !

Après dix ans d’expérience associative nomade, nous avons décidé de fonder un lieu pour pouvoir poursuivre nos activités dans les meilleures conditions possibles et sur le temps long. Nous avons pour objectif de fonder une structure à la fois véritablement inclusive, laïque et fermement attachée à la sauvegarde de la culture ouïghoure en France et en Europe. Fidèles à nos valeurs associatives, il s’agira d’un lieu principalement animé par des bénévoles et ouvert à toutes les personnes souhaitant découvrir la culture ouïghoure et participer à sa protection.

Pourquoi fonder un Institut ouïghour aujourd’hui ?

Les Ouïghour.e.s sont un peuple turcophone d’Asie centrale vivant dans une immense région dont la taille est égale à celle de la France, de l’Allemagne, de l’Espagne et de la Grande-Bretagne   réunies ! Annexée par la Chine au XVIIIème siècle, cette région se trouve au carrefour des civilisations turco-mongole, slave, chinoise et indo-européenne. En 1949, la République populaire de Chine a pris le contrôle de cette région en lançant un processus de colonisation massive qui dure jusqu’à nos jours. Depuis de nombreuses décennies, la culture et la langue ouïghoures sont la cible d’attaques et de pressions qui atteignent depuis 2016 un niveau jamais connu auparavant. En effet, plusieurs universitaires et associations (A. Zenz 2017-2019 ; Human Rights Watch 2019 ; ONU 2019) pour le respect des droits humains ont dénoncé l’existence de camps d’internement en Région ouïghoure dans lesquels les autorités chinoises ont enfermé sans jugement préalable au moins 1,5 millions de personnes entre 2016 et 2019.

Dans un tel contexte, il nous a paru essentiel de fonder une structure qui puisse faire le lien (et lier!) entre les populations ouïghoure et européennes, structure solide permettant à la fois de faire vivre les richesses de leur propre culture et de les partager.

Plus explicitement, nous souhaitons fonder une plateforme de rencontres culturelles, pédagogiques, artistiques et intellectuelles qui soit accessible à tout le monde, tout âge, identité ou nationalité confondus. Notre collectif est fermement attaché à la préservation, à la promotion et au développement de la culture et la langue ouïghoure : alors qu’il y a aujourd’hui 15 millions d’Ouïghour-e-s, dont environ un cinquième est dispersé dans le monde, cette culture millénaire est bien vivante tout comme l’ouïghour, langue qui compte parmi les rares à s’écrire avec trois alphabets !

Pourquoi à Paris ?

Nous avons choisi Paris comme siège de l’IODE car durant cette dernière décennie, à travers les activités culturelles et universitaires de l’asssociation Oghouz (association des étudiant-e-s ouïghour-e-s de France), la France est devenue le pays le plus dynamique en termes de présentation de la culture ouïghoure dans le milieu universitaire. Par les colloques mettant en avant les découvertes des études ouïghoures, les festivals culturels et la publication de la revue Regard sur les Ouïghour-e-s (qui est la seule publication en langue occidentale sur les études ouïghoures), Paris est devenue la capitale pour les activités universitaires ouïghoures. Depuis dix ans, les Ouïghour-e-s en France ont joué un rôle pionnier dans toute la diaspora par leurs activités culturelles dans les universités françaises.

Fort de ces dix ans d’expérience, de nos réseaux tissés et de notre reconnaissance gagnée, il nous est apparu évident que l’implantation de l’Institut devait se faire à Paris.

Néanmoins, notre équipe étant composée de membres ayant vécu pendant des années en France et dans d’autres pays d’Europe (Belgique, Allemagne, Pays-bas, Italie, etc.), nous souhaitons à moyen terme tisser des liens avec les associations ouïghoures ou non ouïghoures qui partagent nos valeurs et sont implantées dans d’autres pays d’Europe.

Qui profitera de ce lieu ?

Les premiers bénéficiaires de ce lieu seront les enfants et les jeunes de la diaspora. Depuis trois ans,  notre association propose des cours de langue maternelle pour les enfants ouïghour-e-s de Paris, une activité qui connaît un franc succès puisque nous avons ouvert cette année un cours supplémentaire axé sur l’apprentissage de la culture ouïghoure. Grâce au travail de quatre enseignantes et d’une équipe d’encadrement motivée, nous dispensons actuellement des cours hebdomadaires de langue et de culture ouïghoure à une vingtaine d’enfants âgés de 3 à 8 ans. Pour le moment, ces cours ont lieu dans deux salles de classes prêtées à l’association par l’Institut national des langues et cultures orientales (Inalco). Afin d’accompagner ces enfants sur le temps long, nous souhaitons les accueillir dans un lieu qu’ils et elles peuvent s’approprier comme savent le faire les enfants du monde entier : en faisant du bruit, en chantant, en dansant, en collant leurs dessins sur les murs et en prenant un goûter bien mérité après une après-midi studieuse.

Que se passera-t-il à l’Institut Ouïghour ?

Nous avons pensé notre futur lieu comme un point de rencontre et d’échange chaleureux, à l’image des salons de thé d’Asie centrale. Ainsi, nous cherchons un local de deux étages dans lequel nous établirons un salon de thé, une bibliothèque en libre accès avec des tables de travail, et une salle polyvalente située à l’étage ou en sous-sol. Afin de pouvoir continuer à organiser les événements  qui ont fait la réussite de notre association jusqu’à aujourd’hui, cette salle polyvalente se transformera au grès des jours et du programme en salle de classe, en galerie d’exposition artistique ou encore en salle de concert. 

Depuis la création de notre association, nous avons organisé des dizaines d’événements allant de l’exposition de peinture au concert de musique traditionnelle, en passant par la conférence scientifique et le festival gastronomique. Dans notre futur lieu, nous voulons poursuivre ces activités en y ajoutant des cours hebdomadaires de langue ouïghoure pour petit.e.s et grand.e.s, des cours de chant et de danse ouïghours, une permanence juridique et administrative offrant un soutien aux femmes ouïghoures qui souhaitent faire valoir leurs droits. Ce lieu profitera donc aux enfants comme aux adolescent.e.s et aux adultes. Grâce aux différentes expériences des membres de notre collectif, nous voulons en faire un lieu de vie dont l’atmosphère change en fonction du jour et de l’heure de la journée, un lieu où les générations peuvent se rencontrer pour partager un moment convivial.

Quels sont les engagements de notre collectif ?

Nous souhaitons que notre institut soit le reflet de valeurs inclusives et qu’il contribue à la formation d’une génération ouverte d’esprit, tolérante et attachée à sa culture et à sa langue d’origine comme à toutes les autres cultures. Dès lors, nous nous engageons à respecter les principes de laïcité, d’inclusivité, de solidarité et de neutralité politique et philosophique.

Les revenus générés par le salon de thé et l’organisation de certains événements payants (comme les concerts) auront pour seul but de contribuer au bon fonctionnement de notre structure. En plus du loyer et des divers frais de fonctionnement, l’objectif est de verser une compensation financière aux enseignant.e.s ainsi que les personnes travaillant au salon de thé et à l’accueil. En dehors de celles-ci, notre collectif s’engage à poursuivre ses activités dans un but strictement non-lucratif et à refuser l’aide d’organismes ou d’institutions allant à l’encontre de nos valeurs et de nos engagements.

Budget prévisionnel

Convaincu.e.s que la survie d’un peuple tient à la préservation et la transmission de son patrimoine, nous faisons appel à vos dons pour nous aider à financer ce projet pour lequel nous travaillons corps et âme. Comme dit un célèbre proverbe ouïghour : « goutte après goutte se remplit le lac (tama tama köl tolar) ». Aidez-nous par vos contributions et d’ici quelques mois, passez boire un thé à l’Institut pour y faire de belles rencontres et en apprendre plus sur la culture ouïghoure.

 Köptin-köp rehmet !

 ! كۆپتىن ـ كۆپ رەھمەت

Merci beaucoup!

Uyghurche

بىر كوللىكتىپ، بىر ئورتاق غايە، بىر ئورتاق كۆڭۈلدىن ئىئانە 

بۇ ئىئانە پائالىيىتىنى ياۋروپا ئۇيغۇر ئىنىستىتۇتى تەشكىللىدى.

بىز كىم ؟

بىز ئون يىلدىن بېرى، پارىژدا ئورتاق نىشاندا بىرلىكتە ئۇيۇشما پائالىيەتلىرىنى ئېلىپ بېرىۋاتقان ئۇيغۇر ۋە ياۋروپالىقلاردىن تەشكىللەنگەن بىر كوللىكتىپ. گۇرۇپپىمىز ئىجدىمائىي پەن تەتقىقاتچىلىرى، كومپىيوتىر مۇتەخخەسسىلىرى، شىركەت خادىملىرى، ئوقۇتقۇچىلار يەنە  شۇنداقلا يېمەك ساھەسى خىزمەتچىلىرىدىن تەشكىل تاپقان بولۇپ، ھەممىمىز ئۆز خىزمىتىمىز ۋە ئائىلىمىزدىن سىرت، يىللاردىن بېرى ئۇيغۇر تىلى ۋە مەدەنىيىتىنىڭ ڧىرانسىيەدە تارقىلىشى ئۈچۈن بىرلىكتە كۈچ چىقىرىپ كەلدۇق. كوللىكتىۋىمىزنىڭ ئارتۇقچىلىقىمۇ دەل ئوخشىمىغان مەدەنىيەت ۋە پەرقلىق ساھەلەردىن كېلىپ چىققان ئەزالار توپلىمى بولغانلىقىدىدۇر.

نېمە قىلماقچىمىز ؟

پارىژدا ياۋروپا ئۇيغۇر ئىنىستىتۇتىنىڭ دەرۋازىسىنى ئېچىش ئۈچۈن، ھەر بىرىڭلارغا ئېھتىياجلىقمىز !
ئون يىللىق كۆچمەن ئۇيۇشما تەجرىبىمىزنىڭ كۈچى بىلەن، خىزمەتلىرىمىزنى تېخىمۇ راۋاجلاندۇرۇش ۋە ياخشى ئېلىپ بېرىش ئۈچۈن بىر مەخسۇس ئورۇن تۇتۇشنى قارار قىلدۇق. مەقسىدىمىز ياۋروپادا ئۇيغۇر مەدەنىيىتى ۋە تىلىنى يېڭىدىن قېتىلىۋاتقان ئەۋلاتلىرىمىزغا ياخشى ئۈگىتىش، ياۋروپالىقلارغا باي مەدەنىيىتىمىزنى تونۇتۇش، ئۆز تىلى ۋە مەدەنىيىتىگە سادىق ۋە ئۇنىڭدىن پەخىرلىنىدىغان ئىلغار ياۋروپالىق ئۇيغۇر ياشلارنى يېتىشتۈرۈپ چىقىشتۇر. ئىنىستىتۇت يەنىلا ئۇيۇشما خاراكتېرلىك بولۇپ، يەنە ئاساسەن كۆڭلى – كۆكسى كەڭ، ئىنسانپەرۋەرلىكى كۈچلۈك، ھەر ساھە، ھەر مىللەتلىك كىشىلەرنىڭ ھەقسىز ۋە ئورتاق كۈچ چىقىرىشى بىلەن ئۇيغۇر تىلى ۋە مەدەنىيىتىنىڭ قوغدىلىشى ۋە تارقىلىشىنى داۋاملاشتۇرىدۇ.

نېمىشقا بۈگۈنكى كۈندە ئۇيغۇر ئىنىستىتۇتى ئېچىش زۆرۈر بولۇپ قالدى ؟

ئۇيغۇرلار ئوتتۇرا ئاسىيادىكى ئەڭ قەدىمىي خەلقلەردىن بىرى، شۇنداقلا ئەڭ ئاۋال شەھەرلەشكەن تۈركى خەلق بولۇپ، پەقەت ئوتتۇرا ئاسىيانىڭلا ياكى تۈرك دۇنياسىنىڭلا ئەمەس، بەلكى پۈتۈن ئاسىيانىڭ سىياسىي ۋە مەدەنىيەت تارىخىدا مۇھىم رول ئوينىغان بىر شانلىق تارىخ ۋە كۈچلۈك مەدەنىيەتكە ئىگە بىر مىللەت. 70 يىلدىن بېرى خىتاي ئىشغالىيىتى ئاستىدا تۇرۇۋاتقان ئۇيغۇرلار ئۈچ يىلدىن بېرى تارىختا كۆرۈلۈپ باقمىغان بىر مىللىي يوقىلىش خەۋپىدە تۇرماقتا. ئۇيغۇر دۆلىتىدە ئۇيغۇر تىلى ۋە مەدەنىيىتى ئۇيغۇرلارغا مەنئىي قىلىنىپ، خىتاينىڭ ئىگىدارچىلىقىغا ئۆتمەكتە. تىل ۋە مەدەنىيەت بىر مىللەتنىڭ كىملىك ئاچقۇچلىرى، بۇ ئىككى ئېلىمىنىت يوقىتىلسا، مىللەت تامامەن يوقاپ كېتىدۇ. تارىختا بۇخىل مەدەنىيەت قىرغىنچىلىقىدا يوقاپ كەتكەن مىللەتلەر ئاز ئەمەس.

مۇشۇنداق بىر تارىخى باسقۇچتا، ئۇيغۇر تىلىدا باشلانغۇچ ۋە ئوتتۇرا مەكتەپ مائارىپىدا تەربىيەلەنگەن ۋە بۈگۈن ۋەتەن سىرتىدا ھەرقايسى دۆلەتلەردە ياشاۋاتقان ئۇيغۇرلار تىلىمىز ۋە مەدەنىيىتىمىزنى بۇ دۆلەتلەردە تۇغۇلۇپ چوڭ بولۇۋاتقان پەرزەنتلىرىمىزگە تولۇق ۋە توغرا يەتكۈزۈش بىلەنلا قالماي، ئۆزىمىز تۇرۇۋاتقان دۆلەت ۋە رايونلاردىكى يەرلىكلەرگە تىلىمىز ۋە مەدەنىيىتىمىزنىڭ گۈزەللىكىنى كۆرسىتىش ئارقىلىق، ئۇلارنىمۇ ئۆز سېپىمىزگە تارتىشىمىز، تاكى ۋەتەن ھۆر بولغانغا قەدەر بۇ گۆھەرلىرىمىزنى قوغدىشىمىز بىزنىڭ باش تارتىپ بولالمايدىغان بۇرچىمىز.

بۇ ئورۇننىڭ ئاددىي بىر مەدەنىيەت ئۆيى ئەمەس بەلكى بىر ئىنىستىتۇت بولۇشىدىكى سەۋەپ، ئۇيغۇرلارنىڭ فىرانسىيەدە شۇنداقلا ياۋروپانىڭ ئۇيغۇرلار كۆپ ئولتۇراقلاشقان دۆلەتلىرىدە دۆلەت ئورگانلىرى بىلەن تەڭ سەۋىيەدە مەسلىھەتلىشەلەيدىغان، ئۇيغۇرلارنىڭ كونكېرت مەسىلىلىرىنى ئىلمىي يوسۇندا ئوتتۇرىغا قويالايدىغان، كۆزگە كۆرۈنگەن تەتقىقاتچىلاردىن تەشكىللەنگەن بىر رەسمىي ئىلمىي ئورگان سۈپىتىدە ئوتتۇرىغا چىقالىشىمۇ ئىنتايىن مۇھىم. ئۇنىڭ ئۈستىگە ئىنىستىتۇتنىڭ خىزمەتلىرى ئىچىدە، ئىلمىي تەتقىقات ۋە تەرجىمە – نەشرىيات خىزمىتىمۇ مۇھىم ۋەزىپىلەرنىڭ بىرى ھېساپلىنىدۇ.

نېمىشقا مەزكۇر ئىنىستىتۇت پارىژدا ئېچىلىدۇ ؟

ياۋروپا ئۇيغۇر ئىنىستىتۇتىنىڭ ئورنى ئۈچۈن پارىژنى تاللىشىمىز ئىنتايىن تەبىئى بىر قارار ئىدى. چۈنكى مەزكۇر ئىنىستىتۇت ئون يىلدىن بېرى پارىژنى مەركەز قىلىپ ئۇيغۇر تىلى ۋە مەدەنىيىتىنى تەشۋىق قىلغان ئوغۇز ئۇيۇشمىسىنىڭ داۋامى ۋە تەرەققىيات نەتىجىسى. ئوغۇز ئۇيۇشمىسى بۇ ئون يىل جەريانىدا فىرانسىيەنى ياۋروپادىكى ئۇيغۇر مەدەنىيەت پائالىيەتلىرى ئەڭ جانلانغان بىر دۆلەتكە ئايلاندۇردى. ئوغۇز ئۇيۇشمىسى تەركىبىدە 2013-يىلدىن بېرى، تۇنجى غەرب تىلىدىكى ئۇيغۇرشۇناسلىق ژورنىلى “ئۇيغۇرلارغا نەزەر” نەشىر قىلىنىپ كەلدى. ئوغۇز ئۇيۇشمىسى ياۋروپادىلا ئەمەس، پۈتۈن دىئاسپورادىكى ئۇيغۇرلارغا ئالىي مەكتەپلەردە ئۇيغۇرشۇناسلىق، ئۇيغۇرپەرۋەرلىك مەدەنىيەت بايراملىرىنى ئۆتكۈزۈش ئەنئەنىسىنى يارىتىپ بەردى. قىسقىسى، بۇ ئون يىل جەريانىدا، فىرانسىيە ياۋروپادىكى ئالىي مەكتەپلەردە ئۇيغۇر مەدەنىيىتى ئەڭ كەڭ قانات يايدۇرۇلغان بىر دۆلەت بولۇپ قالدى.

گەرچە ئىنىستىتۇتنىڭ مەركىزى ئورنى پارىژ بولسىمۇ، ئەمما دەرۋازىمىز ئېچىلىپ، ئەھۋالىمىز سەل مۇقىملاشقاندىن كېيىن، ياۋروپادىكى ئۇيغۇرلار قويۇق ئولتۇراقلاشقان ئاساسلىق دۆلەتلەردە شۆبە تەسىس قىلىمىز. ھەر بىر دۆلەتتىن بىر ئايال ۋە بىر ئەر زىيالىي ئىنىستىتۇتىمىزنىڭ ھازىرقى ۋەكىلى بولۇپ بەلگىلەندى.

ئىنىستىتۇت بىناسىنىڭ كىملەرگە پايدىسى بار ؟

ئىنىستىتۇتنىڭ بىر بىناغا ئىگە بولۇشى ئالدى بىلەن دىئاسپورادا تۇغۇلۇپ چوڭ بولۇۋاتقان پەرزەنتلىرىمىزگە پايدىسى بار. ئۈچ يىلدىن بېرى بىز پارىژدا ئانا تىل مەكتىپى ئاچتۇق ۋە بۇ يىلدىن ئېتىبارەن ئانا تىل دەرسىدىن باشقا يەنە ئۇيغۇر ئۆرپ-ئادەتلىرى، مۇزىكىسى ۋە ئۇسسۇل دەرسلىرى تەسىس قىلدۇق. ھازىرچە ئانا تىل ئۈچۈن ئۈچ ئوقۇتقۇچى، مەدەنىيەت دەرسلىرى ئۈچۈن ئىككى ئوقۇتقۇچىمىز بار.

ئىنىستىتۇتىمىز تەركىبىدىكى پارىژ ئانا تىل مەكتىپى مانا ئۈچىنچى يىلىغا قەدەم قويدى ۋە بۇ يىلدىن ئېتىبارەن ئۇيغۇر مىللىي چالغۇ ئەسۋاپلىرى ۋە ئۇسسۇلى دەرسلىرىنى باشلىدى. ئەمما ئۆز ئورنىمىز بولمىغانلىقى ئۈچۈن، ۋاقىت ۋە ئورۇن مەسىلىسىدە، شۇنداقلا يەنە باشقا دەرس ۋە پائالىيەتلەرنىڭ ئورۇنلاشتۇرۇلۇشى ئۈچۈن زور قېيىنچىلىقلار مەۋجۇت. بالىلار ئوقۇش يېشىغا يەتكەندىن تارتىپ، ئائىلىدە گەرچە ئاتا-ئانىلار ئۇيغۇرچە سۆزلىسىمۇ، ھەپتىدە بىر قېتىم ئانا تىل دەرسىگە بارسىمۇ، ئەمما بىر-بىرى بىلەن يەنىلا تۇرىۋاتقان دۆلىتىنىڭ تىلىدا سۆزلىشىشى، ئانا تىلىنى ئۆزلەشتۈرۈشتە قىينىلىشى ئومۇمىيۈزلۈك ئەھۋال. ئۇنىڭ ئۈستىگە داۋاملىق دۆلىتىمىزگە قايتىش ئىمكانىيىتى بولمىغاچقا، ئۆز مەدەنىيىتى بىلەن داۋاملىق ئۇچرىشىپ تۇرۇش پۇرسىتىمۇ ئىنتايىن ئاز. ئەگەر بۇ ئەھۋال داۋاملىشىۋەرسە، ياۋروپادا چوڭ بولۇۋاتقان ئۇيغۇر پەرزەنتلەردە ئۆز مەدەنىيىتىنى ياخشى بىلمەسلىك، شۇ سەۋەپلىك پەخىرلەنمەسلىك ھادىسىسى يۈز بېرىدۇ. شۇ سەۋەپتىن، پۈتۈنلەي ئۇيغۇر مەدەنىيىتى ئەكس ئەتكەن مەخسۇس بىر ئورۇننىڭ بولۇشى ۋە بۇ ئورۇننىڭ ئىلغار، ئىلمىي ۋە ئەقلىي جەھەتتىن مۇنتىزىم بولۇشى، ھەم پەرزەنتلىرىمىزنىڭ كەلگۈسى كېلىدىغان، باشقىلارغا پەخىرلىنىپ كۆرسىتىدىغان بىر كونكېرت ئورۇن بولۇشى ئىنتايىن مۇھىم.

قىلماقچى بولغان بارلىق پائالىيەتلەر، ئۇيغۇر كۈتۈپخانىسى، ئىنىستىتۇت نەشرىياتى ۋە ئۇيغۇر چايخانىسى ئۈچۈن مەخسۇس بىر ئورۇن بولمىسا، بۇ ئىشلارنى ۋۇجۇدقا چىقىرىش ناھايىتى قېيىنغا توختايدۇ.

ئىنىستىتۇت قانداق پائالىيەتلەرنى ئېلىپ بارىدۇ ؟

ياۋروپا ئۇيغۇر ئىنىستىتۇتىنىڭ ئورنى ئىككى قىسىملىق بولۇپ، بىرىنچى قىسمى كۈتۈپخانە ۋە چايخانىدىن تەركىپ تاپىدۇ. بىرىنچى قەۋەتنىڭ ئىككى تەرەپتىكى تاملىرىغا پۈتۈنلەي كۈتۈپخانە ئورۇنلاشتۇرۇلۇپ، ئۇيغۇرلار، تۈركى خەلقلەر ۋە ئوتتۇرا ئاسىياغا ئائىت بارلىق تىللاردىكى كىتاپلار قويۇلىدۇ. چايخانىغا كەلگەن كىشىلەر بۇ كىتاپلارنى چاي ئىچكەچ ئوقۇيالايدۇ. پۈتۈن ئىنىستىتۇت بىناسى ئۇيغۇرچە بېزىلىدۇ، ۋىۋىسكا ئۇيغۇرچە، ئېنگىلىزچە ۋە فىرانسۇزچە يېزىلىدۇ. ئىنىستىتۇت خادىملىرى ئۇيغۇرچە كېيىنىدۇ.

ئىككىنچى قىسمى ئىقتىسادى شارائىتقا قاراپ ئىككىنچى قەۋەت ۋە ياكى يەر ئاستىغا يەرلىشىدىغان بولۇپ، بۇ يەردە ئېلىپ بېرىلىدىغان دەرسلەر، ئۇيغۇرشۇناسلىق يىغىنلىرى، ئۇيغۇر مەدەنىيەت بايراملىرى ئېلىپ بېرىلىدۇ.

بالىلارغا ئۇيغۇر تىلى ۋە مەدەنىيىتى دەرسلىرى تەسىس قىلغاندىن باشقا، چوڭلارغا فىرانسۇز تىلى، ئۇيغۇر تىلى، ئېنگىلىز تىلى، مۇزىكا دەرسى، ئۇسسۇل دەرسلىرى تەسىس قىلىنىدۇ.

ئۇيغۇر ئەدەبىياتىنىڭ غەربتە ھېچ تونۇلمىغانلىقى نەزەردە تۇتۇلۇپ، ئۇيغۇرلارنىڭ ئەڭ نەمۇنىلىك ئەسەرلىرى فىرانسۇزچە، ئېنگىلىزچە، نېمىسچە قاتارلىق تىللارغا تەرجىمە قىلىنىپ، ئىنىستىتۇت نەشرىياتى تەرىپىدىن نەشىر قىلىنىدۇ. ئوخشاشلا، غەرب ئەدەبىياتى ۋە ئىنسانپەنلىرى كىلاسسىك ئەسەرلىرى ئۇيغۇرتىلىغا تەرجىمە قىلىنىدۇ. چەتئەللىكلەرگە ئۇيغۇرچە ئۈگىنىش قوللانمىلىرى ۋە ئۇيغۇرلارغا ياۋروپا تىللىرى ئۈگىنىش قوللانمىلىرى تۈزۈلۈپ، نەشىر قىلىنىدۇ.

توپلانغان پۇل نېمىگە ئىشلىتىلىدۇ ؟

ياۋروپا ئۇيغۇر ئىنىستىتۇتى يەنىلا تاپاۋەتسىز تەشكىلات بولۇپ، ئاساسى جەھەتتىن ئەزالارنىڭ ھەقسىز كۈچ چىقىرىشىغا تايىنىدۇ. شۇنداقتىمۇ چايخانە ئاساسى خىزمەتچىسى ۋە ئوقۇتقۇچىلارغا مەلۇم مىقداردا رىغبەت سوممىسى بېرىلىدۇ. چايخانىنىڭ كىرىمى بىنانىڭ ئىجارىسى، ئۇششاق چىقىملىرىنى كۆتۈرۈشكە ئىشلىتىلىدۇ.

مەزكۇر تور ئىئانىسىدىن توپلانغان ئىقتىساد پارىژ شەھەر مەركىزى ياكى مەركەزگە ناھايىتى يېقىن بولغان، مېتروغا يېقىن شەھەر ئەتراپىدىن ئاز دېگەندە 120 كىۋادىرات مېتىر، ئىككى قەۋەتلىك، كوچىغا قارايدىغان بىر بىنا ئىجارىگە ئېلىشقا ئىشلىتىلىدۇ. ئىچىگە چايخانە ۋە كۈتۈپخانە قۇراشتۇرۇش لازىم بولغاچقا، قۇرۇلۇش چىقىملىرى، ھازىر بولغاندىن كېيىن، ئىچىگە كېتىدىغان ئۈسكۈنىلەر، ماتېرىياللار، سەرپىياتلار، ھەر كۈنلۈك چايخانە چىقىملىرى، رۇخسەت ھەقلىرى، چايخانە خىزمەتچىسى ۋە ئوقۇتقۇچىلارنىڭ رىغبەت ھەققى قاتارلىقلارغا ئىشلىتىلىدۇ.  

مۆلچەرلەنگەن چىقىملار

توپلانغان ئىقتىساد تور ئىئانە سۇپىلىرى ئارقىلىق ياۋروپا ئۇيغۇر ئىنىستىتۇتى بانكا ھېسابىغا كىرىدۇ. شۇنداقتىمۇ، تور ئىئانە سۇپىلىرى سىلەر قىلغان ھەربىر قېتىملىق ئىئانىدىن مەلۇم پىرسەنتنى ئۆزلىرى ئېلىۋالىدۇ، شۇ سەۋەپلىك توپلانغان ئىقتىسادنىڭ ھەممىسى ئىنىستىتۇت ھېسابىغا تولۇق كىرمەيدۇ.

سىزنى دىئاسپورادىكى تۇنجى ئۇيغۇر ئىنىستىتۇتى بىنارىمىزنىڭ ئېچىلىشى ئۈچۈن، بىر تال خىشىڭىزنى قويۇشقا تەكلىپ قىلىمىز.

تاما-تاما كۆل تولار !

A team, a project, a fundraising initiative

Who are we? 

We are a team made up of people from many different places (Uyghurs and Europeans) held together by ten years of organisational experience in Paris and in the rest of France. We are all volunteers, and beside the organisation we work as social science researchers, software engineers, teachers, business owners and employees in customer services. Our strength lies in this diversity of backgrounds and skills.

What do we need from you?

We need your help to open the European Uyghur Institute in Paris!

Following ten years of peripatetic experience in the voluntary sector, we have decided to establish a base in order to pursue our activities in the long term and in the best conditions possible. Our objective is to create a structure which is simultaneously genuinely inclusive, secular and strongly tied to the preservation of Uyghur culture in France and in Europe. In order to remain loyal to our principles the institute will be run mainly by volunteers and will be open to everyone interested in discovering and protecting Uyghur culture.

Why is it important to establish a Uyghur Institute today? 

The Uyghurs are a Turkic speaking people of Central Asia who live in a huge region the size of France, Germany, Spain and the UK put together. Having been annexed by China in the eighteenth century, the region is at the crossroads of the turco-mongol, slavic, chinese and indo-europeen civilisations. In 1949, the People’s Republic of China took control of the region and launched a large-scale colonisation project which continues to this day. For decades, Uyghur culture and language have been the target of attacks and mounting pressure which, since 2016, have reached an unprecedented intensity. Indeed, a number of academics and organisations (A. Zenz 2017-2019 ; Human Rights Watch 2019 ; UN 2019) have, for the sake of human rights, denounced the existence of internment camps in the Uyghur region in which the Chinese authorities have locked up at least 1.5 million people without trial between 2016 and 2019. In light of these events we deemed it essential to establish a structure which could link Uyghur and european peoples, a solid structure which would allow them to give life to, and to share the riches of their own culture. 

To say things in a more explicit way, we want to establish a platform for cultural, pedagogical, artistic and intellectual encounters which is accessible to everyone regardless of their age, identity or nationality. Our group is firmly believes in the preservation, the spread and the development of Uyghur culture and language: there are 15 million Uyghurs in the world, one fifth of this population being scattered around the world, this thousand year old culture is still well and truly alive today, as is the Uyghur language, one of the few to be written in as many as three alphabets!

Why Paris?

We have chosen Paris to be the seat of the EUI because, throughout the last decade, thanks to the cultural and academic pursuits of the Oghouz organisation (the organisation of Uyghur students in France) France has become the most dynamic country in terms of presenting Uyghur culture in a university environment. Thanks to the conferences highlighting the discoveries made within the field of Uyghur studies, cultural festivals, and the publication of the journal ‘Regard sur les Ouïghour-e-s’ (which is the only Western language publication on Uyghur studies), Paris has become the capital for university level Uyghur activities. For the last ten years, the Uyghurs in France have played a leading role in the diaspora through cultural activities organised in French universities. 

With the hindsight of these ten years of experience, of the networks we have developed and the knowledge we have gained, it became obvious that Paris was the only place to establish the Institute. Our team is made up of people having lived in France and other European countries (such as Belgium, Germany, the Netherlands, Italy, etc.) and is interested in forging links with uyghur but also non-uyghur organisations based in Europe with whom we share common values.

Who will benefit from this place?

The first beneficiaries will be the children and young people of the diaspora. For three years now, our organisation has been running mother tongue language classes for Uyghur children in Paris, an initiative which has been very successful as proven this year by the creation of an extra class this time focusing on Uyghur culture. Thanks to the work of four teachers and a motivated team of helpers, we currently run weekly Uyghur language and culture classes for twenty or so children between 3 and 8 years old. For now, these lessons are held in two classrooms made available to the organisation by the National Institute of Oriental Languages and Civilisations (INALCO). So as to accompany these children in the long term, we would like to be able to provide them with a space that they can make their own in a way that children the world over know just how to do: by making noise, singing, dancing, sticking their pictures on the wall and having a well deserved afternoon snack after an afternoon of studying. 

What will happen at the Uyghur Institute? 

We imagine our future base to be a place for meeting new people and for warm exchanges, in the style of Central Asian tea houses. Thus, we are looking for a two-storey space where we would set up a tea house, a free-to-access library with tables to study at and a multi-purpose room either on the first floor or in the basement. So as to be able to continue to organise the events that have made our organisation the success it is today, this room could be turned as needs be into a classroom, a gallery to host exhibitions or  a concert hall. Since the founding of our organisation we have organised a fair number of events ranging from painting exhibitions to traditional music concerts, as well as scientific conferences and food festivals. In our future location we wish to continue these activities while adding to this list weekly Uyghur classes for children and adults, Uyghur singing and dance lessons, as well as constant legal and administrative aide offering support to Uyghur women wishing to exercise their rights. This place will thus benefit children, adolescents and adults. Thanks to the different experiences of our members, we want to make it a place where the atmosphere changing depending on the day and the time, a place where different generations can meet and have an enjoyable time together. 

What are the promises made by our group? 

We want for our institute to be a reflection of our inclusive values and for it to contribute to the shaping of an open-minded and tolerant generation which is attached to its mother culture and language, as well as to all other cultures. Henceforth, we promise to respect the values of secularism, inclusivity, solidarity and political and philosophical neutrality. The profits made by the tea house and the organisation of certain events (such as concerts) will contribute to the running of the structure. In addition to the rent and the various fees involved in running the establishment, our objective is to give financial remuneration to the teachers as well as to the people who work in the tea house and at reception. Our organisation promises to pursue its activities in a non-lucrative manner and to refuse help to organisations and institutions that go against our values and the promises we have made. 

Provisional budget

Convinced as we are that the survival of a people depends on the preservation and transmission of its patrimony, we are appealing for donations to help us finance this project that we have put our heart and soul into bringing to fruition. As a Uyghur saying goes: “drop by drop the lake fills up (tama tama köl tolar)”. Please help us with your donations and in a few months time, come have a cup of tea at the Institute to meet some people and learn more about Uyghur culture. 

Thank you very much !
Köptin-köp rehmet !

Türkçe

Bir ekip, bir proje, bir bağış kampanyası

Avrupa Uygur Enstitüsü (IODE) ekibi bu para toplama etkinliğini organize ediyor.

Biz kimiz? 

Paris ve Fransa’nın farkli bölgelerinde, on yıl süren ortak deneyimin bir araya getirdiği, birden fazla kökenli (Uygur ve Avrupalı) bir ekibiz.

Bizler: sosyal bilim araştırmacıları, bilgisayar bilimcileri, öğretmenler, iş dünyasında girişimciler, catering ve hizmet sektöründe çalışanlar olarak bu projede gönüllü olarak yer alıyoruz. Gücümüz, sosyal çevremizde ve becerilerimizdeki çeşitlilikte yatıyor.

Ne istiyoruz?

Paris’te Uygur Avrupa Enstitüsü’nün (IODE) açılmasını sağlamak için desteğinize ihtiyacımız var!

On yıllık göçebe dernek deneyimimizden sonra, faaliyetlerimizi mümkün olan en iyi koşullarda ve uzun vadede sürdürebileceğimiz sabit bir mekân aramaya  karar verdik.

Hedefimiz, Fransa ve Avrupa’da Uygur kültürünü korumak için tamamen kapsayıcı, seküler ve bu amaca sıkı şekilde bağlı  bir yapı oluşturmaktır.

İlişkisel değerlerimizi koruyarak, esas olarak gönüllüler tarafından yürütülen ve Uygur kültürünü keşfetmek ve korunmasına katılmak isteyen herkese açık bir yer olacaktır.

Neden bugün Uygur Enstitüsünü kurmak istiyoruz?

Uygurlar, büyük bir bölgede yaşayan, büyüklüğü Fransa, Almanya, İspanya ve Büyük Britanya’nınkilere eşit olan, Türkçe konuşan Orta Asya halkıdır!

18. yüzyılda Çin’e bağlanan bu bölge, Türk-Moğol, Slav, Çin ve Hint-Avrupa medeniyetlerinin kavşağındadır. 1949’da Çin Halk Cumhuriyeti, bugüne kadar devam eden büyük bir sömürgecilik süreci başlatarak bu bölgenin kontrolünü ele geçirdi.
Uzun yıllardır, saldırıların ve baskıların hedefi olan Uygur kültürü ve dili,
özellikle 2016’dan beri, daha önce benzeri görülmemiş bir baskı altındadır. 

Nitekim, insan haklarına saygılı birçok akademisyen ve dernek (A. Zenz 2017-2019; İnsan Hakları İzleme Örgütü 2019; BM 2019), Uygur Bölgesi’nde, Çin makamlarının en az 1,5 milyon Uygur’u hiçbir yargılama olmadan, kapattıkları kampları kınadılar.

Durum böyle iken, Uygur ve Avrupa halkları arasında bağ oluşturacak (bağlayacak!)  öyle bir yapı bulmamız elzemdi ki, hem kendi kültürlerinin zenginliğini yaşayabilsinler hem de başkalarıyla paylaşabilsinler. Daha açık bir şekilde, yaş, kimlik veya milliyete bakılmaksızın herkesin erişebileceği kültürel, eğitici, sanatsal ve entelektüel toplantılar için bir platform oluşturmak istiyoruz.

Enstitümüz Uygur kültürünün ve dilinin korunmasına, tanıtımına ve geliştirilmesine büyük önem vermektedir: şu anda 15 milyonu aşkın Uygur mevcut iken ve, bunların yaklaşık beşte biri dünyaya yayılmış iken,  bin yıllık Uygur kültürü, tıpkı üç farklı alfabeyle yazılmış nadir dillerden biri olan Uygur dili gibi hâlâ çok canlı!

Neden  Paris’te ?

Paris’i IODE’nin merkezi olarak seçtik, çünkü son on yılda, Oğuz Derneğinin (Fransa’daki Uygur öğrencileri birliği) kültürel ve akademik faaliyetleri sayesinde Fransa, akademik dünyada Uygur kültürünü sunma açısından en dinamik ülke oldu. Uygurca çalışmaların keşfedildiğini vurgulayan sempozyumlar, kültürel festivaller ve (Batı dilindeki tek yayın olan) Regard sur les Uïghour -es dergisinin  yayınlanması sayesinde, Paris; Uygur akademik etkinliklerinin başkenti haline gelmiştir. 

Son on yılda, Fransa’daki Uygurlar, Fransız üniversitelerindeki kültürel etkinlikleriyle diasporada öncü bir rol oynadı. Bu on yıllık tecrübe ile ağlarımız kuruldu ve tanınırlık kazanıldı, ve Enstitünün Paris’te olması gerektiği açıkça ortaya çıktı.

Yine de, ekibimiz Fransa’da ve diğer Avrupa ülkelerinde (Belçika, Almanya, Hollanda, İtalya vb.) yıllarca yaşamış olan üyelerden oluştuğundan dolayı, orta vadede,  bizimle aynı değerleri paylaşan diğer Avrupa ülkelerinde kurulmuş olan Uygur ve Uygur olmayan derneklerle de bağlantı kurmayı umuyoruz.

Bu yerden kim yararlanabilecek?

Bu yerin ilk yararlanıcıları diasporadaki çocuklar ve gençler olacak.

Derneğimiz, üç yıldır, Paris’teki Uygur çocuklarına ana dil dersleri veriyor, bu çok başarılı bir aktivite oldu, zira Uygur kültürünü öğrenmeye odaklanan yeni bir kurs da açtık. Dört öğretmenin azimle çalışması ve motive olmuş bir yönetim ekibi sayesinde, şu anda 3 ila 8 yaşları arasındaki 20 çocuk için haftalık Uygurca dil ve kültür dersleri veriyoruz. Şu an için, bu kurslar Ulusal Oryantal Diller ve Kültürler Enstitüsü (Inalco) tarafından derneğe ödünç verilen iki sınıfta düzenlenmektedir.

Bu çocuklara uzun vadede eşlik edebilmek için, onları, kendilerini rahat hissedecekleri bir mekânda ağırlamak istiyoruz: Her çocuk gibi gürültü yapabilecekleri, şarkı söyleyebilecekleri, resimlerini duvarlara asabilecekleri, yoğun şekilde çalıştıktan sonra bir çay molasında keyiflenecekleri bir mekân…

Uygur Enstitüsünde ne olacak?

Gelecekteki mekanımızı Orta Asya’nın çay evleri gibi sıcak bir buluşma yeri ve muhabbet ortamı olarak düşündük.

Örneğin, bir çay odası, çalışma masalarının bulunduğu açık erişim kütüphanesi ve birinci katta veya bodrum katında yer alan çok amaçlı bir oda oluşturabileceğimiz,  iki katlı bir alan arıyoruz.

Derneğimizi bugüne kadar bu kadar başarılı kılan etkinlikleri düzenlemeye devam edebilmek için, bu çok amaçlı salon, güne ve programa bağlı olarak bir sınıfa, sanat galerisine veya konser salonuna dönüştürülecek.

Derneğimizin kuruluşundan bu yana, resim sergilerinden geleneksel müzik konserlerine, bilimsel konferanslardan ve gastronomik festivallere kadar onlarca etkinlik düzenledik.

Gelecekteki yerimizde, genç ve yaşlılar için haftalık Uygurca dil kursları, Uygur şarkı ve dans dersleri, haklarını savunmak isteyen Uygur kadınlarına destek veren yasal ve idari bir ofis ekleyerek devam etmek istiyoruz. İşte bu nedenle, bu yer, çocuklara, gençlere ve yetişkinlere fayda sağlayacaktır.

Kollektif üyelerimizin farklı deneyimleri sayesinde, mekanın atmosferini güne ve saate göre değişen, kuşakların dostça  paylaşımlar için bir araya gelebileceği bir yer yapmak istiyoruz.

Kollektifimizin taahhütleri nelerdir?

Enstitümüzün kapsayıcı değerleri yansıtmasını ve tüm diğer kültürler gibi, kendi kültürü ve ana diline bağlı, açık fikirli, hoşgörülü bir neslin oluşumuna katkıda bulunmasını istiyoruz. Bu nedenle, laiklik, kapsayıcılık, dayanışma ve ayrica politik ve felsefi tarafsızlık ilkelerine saygı duymaya kendimizi adadık.

Çay salonu ve belirli ücretli etkinliklerin (konserler gibi) düzenlenmesiyle elde edilen gelirler yalnızca enstitümüzün düzgün çalışmasına katkıda bulunmak için kullanılacaktır. Kira ve diğer işletme maliyetlerine ek olarak, amaç öğretmenlere ve ayrıca çay salonu ve resepsiyon alanında çalışanlara maddi katkı sağlamaktır.

Bunların dışında kolektifimiz faaliyetlerini kesinlikle kar amacı gütmeyen bir şekilde sürdürmeyi ve değerlerimize ve yükümlülüklerimize  aykırı çalışan kurum ve kuruluşların yardımını reddetmeyi taahhüt eder.

Tahmini bütçe :

Bir halkın hayatta kalması için, mirasının korunmasına ve nesilden nesile aktarılması gerektiğine inanmış kişiler olarak, size sesleniyoruz:  Canla başla çalıştığımız bu projemizi hayata geçirebilmemiz için bağışlarınıza ihtiyacımız var.

Meşhur Uygur atasözünün söylediği gibi: 

“ Damlaya Damlaya göl olur /  tama tama köl tolar “.

Katkılarınızla bize yardımcı olun ve birkaç ay sonra Enstitüde çayımızı tadarken, hem yeni insanlarla tanışın hem de Uygur kültürü hakkında daha fazla bilgi edinme fırsatını yakalayın. 

Köptin-köp rehmet ! 

Çok teşekkürler! 

 ! كۆپتىن ـ كۆپ رەھمەت 

көптин ـ көп рәһмәт !

Merci beaucoup!